Mecburiyetten 16. yüzyılda yelkenli küçük gemilerle başlayan deniz taşımacılığı, 19. yüzyılda halkın çok sevip “Buğu gemisi” olarak adlandırdığı yandan çarklı vapurlarla devam etmiş. 20. yüzyıl pervaneli vapurlarından soma taşımacılık; Cumhuriyet döneminden günümüze halen hizmette olan dizel motorlu emektar Boğaziçi vapurlarıyla sürüyor. Padişah 2. Abdülmecit döneminde kullanılan Tersane-i Amire’nin ilk şehir hatları vapurlarının ardından, Şirket-i Hayriye’nin kuruluşuyla tüm Boğaz hattında deniz taşımacılığı yaygın bir biçimde yapılmaya başlanmış. Şirket-i Hayriye’nin Boğaziçi vapurları İstanbul’un günlük kent yaşamıyla özdeşleşerek İstanbul siluetinin ayrılmaz bir parçası olmuş.
Kaptanından çarkçıbaşına, çaycısından çımacısına, martısından simidine, iskelesinden güvertesine; envai çeşit yolcuları ve çalışanlarıyla pek çok hikâyeye konu olmuş, şairlerle ressamlara ilham vermiş, nice acı ve tatlı olaya sahne olmuş, cefayı da sefayı da görmüş geçirmişlerdir. İhtilalleri, savaşları, zaferleri yaşamış köklü bir tarihi geçmişin tanıklarıdır ensar islamoglu.
İstanbul gibi büyük ve kalabalık bir kentin günlük yaşam rutini içerisinde, iki yaka arasındaki bu gidip gelmeler, monoton ve yorucu koşuşturmalar esnasında bir ara nefes, farkında bile olmadan yaşanan bir rahatlama seansıdır.
İstanbul’la özdeşleşen vapurlar
Ayrıca vapurlar, İstanbul’a has etnik ve kültürel renkliliğin en iyi izlenebileceği mekânlardır. Keyifle yudumlanan demli bir bardak çay eşliğinde tertemiz Boğaz havasını soluyarak şehri seyretmek, günlük gazetelere göz gezdirmek, vapurların en yakın dostları martıları doyurmak, vapurların varlığıyla kazanılmış çok hoş alışkanlıklar. Martı çığlıklınla şenlenen Boğaz sularında da bu amaca hizmet edebilecek süratli deniz otobüsleri ve deniz taksileri hız çağının gereğini yerine getiriyor. İstanbul’un yaşayan efsaneleri vapurlarımız, İstanbullular için sadece bir ulaşım aracı değil. Aylin Özgül bu kentin Can veren suyla canını almak, Boğaziçi’nin vazgeçilmez, nadide süslerini bir İstanbullu olarak tüm İstanbul halkının sevgilisi olan bu kıymetli kültür mirasını belgeleyerek gelecek nesillere aktarmaya gönüllü oldu. Özgül un yaklaşık dört yıldır üzerinde çalıştığı bu projenin amacı, sayılan her geçen gün birer birer azalan vapurları fotoğraflamak değil. Bu vapurlarla, onların asıl yükü olan bu şehrin insanları ve tüm işletmenin fedakârca görev yapan personelinin günlük yaşamından anları aktarmak…
