Tosya’nın Genel Özellikleri
Tosya, tarihi olarak Çelebi Sultan Mehmed dönemine dayanan eski bir şehirdir. “Tosya” isminin kökeni, denizle ilgisi olduğu düşünülen bir terimden gelmektedir ve şehre bu ad verilmiştir. Tosya, bir sancak olarak yönetilir ve bu bölgenin subaşısı vardır. Bu kasaba, yıllık 150 akçe gelir sağlar. Tosya, Türkistan şehirlerinden biri olarak kabul edilir, ancak seçkin âlimleri ve önemli şahsiyetleriyle ünlüdür. Tosya’nın halkı oldukça saygıdeğer olup, şehrin yönetiminde yeniçeri kumandanı, sipah kethüdayeri, nakibüleşrafı, müftüsü gibi önemli kişiler yer alır.
Tosya’nın Fiziki Yapısı ve Evler
Tosya, yüksek bir tepeye kurulmuş ve burada yaklaşık üç bin adet tahta ve kiremit örtülü eski ev bulunmaktadır. Şehirde geniş bahçeler ve bağlar çok fazladır. Tosya, toplamda 11 mahalleye ve 21 mihraplı camiye sahiptir. Şehirdeki çarşıda bir cami bulunur, bunun dışında mescitler ve ibadet yerleri de vardır. Ancak, bir süre önce büyük bir yangın olmuştur ve bu durum şehri olumsuz etkilemiştir. Ayrıca, Tosya’da 7 han ve hamamlar bulunur. Şehirdeki 340 dükkân ve kahvehane de oldukça rağbet görmektedir Hacı Bektaş-ı Velî ve Türbesinin Ziyareti.
Tosya Bedesteni ve Ticaret
Tosya’da bir kârgir yapı olan bedesten, sağlamlaştırılmış demir kapılarıyla dikkat çeker. Bu bedestende her türlü meta alınıp satılmaktadır. Ancak, halkın geçim kaynağı daha çok muhayyer dokuma işlerinden gelir. Tosya’nın en bilinen tatlıları arasında kozlu ve leblebili helva ile beyaz süt gibi tatlı kutu bozası vardır. Bu boza oldukça meşhurdur. Tosya halkı, misafirperverdir ve bölgeye gelen gariplere karşı dostane davranırlar. Havası biraz ağır olmasına rağmen, halkının zindeliği ve yardımlaşma kültürü öne çıkar.
Tosya Ziyaret Yerleri ve Mesire Yerleri
Tosya’nın dışında, halkın sıkça ziyaret ettiği Şis Baba Sultan Ziyareti bulunmaktadır. Bu ziyaret, yol üzerinde yer alır ve yerel halk için önemli bir manevi merkezdir.
Hacı Hamza Köyü ve Kızılırmak Nehri
Tosya’dan 8 saatlik bir yolculukla dağlar içinden geçerek Hacı Hamza Köyü’ne ulaşılır. Hacı Hamza, Hazreti Karamanî’nin müridi olup bu köy, onun adını taşır. Hacı Hamza Köyü, halkının zulümden kaçıp dağlarda kurduğu mamur bir köydür. Ancak köydeki eski cami harabe haldedir. Köy, Kızılırmak Nehri’nin kenarında yer alır. Karşı kıyıda ise bağlar ve bahçelerle süslenmiş bir manzara vardır Hacı Bektaş-ı Velî ve Türbesinin Ziyareti.
Kızılırmak Nehri
Kızılırmak, bu bölgedeki en önemli doğal unsurlardan biridir. Nehir, Tosya’nın dağlarından doğar ve Karadeniz’e kadar uzanır. Bafra kasabasına yakın bir noktada Karadeniz’e dökülen Kızılırmak, yüksek kayalıklardan akarak denize ulaşır. Bu coşkun suyun çıkardığı gürültü, büyük bir dehşet yaratır. Kızılırmak, yaz kış devamlı olarak kırmızımsı bir renk alır ve bu yüzden halk arasında “kanlı su” olarak da bilinir. Nehrin suyu oldukça hızlı akar ve sürekli coşkulu bir şekilde akar.
Tosya ve çevresi, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. Eski şehir yapısı, dini yerleri ve doğa güzellikleri ile Tosya, hem tarihi hem de manevi anlamda önemli bir yerleşim alanıdır. Kızılırmak’ın coşkulu akışı, bölgenin doğa özelliklerini yansıtırken, Hacı Hamza Köyü ve Şis Baba Sultan Ziyareti gibi yerler de bölgedeki manevi hayatı şekillendiren unsurlardır. Bu bölgede yaşam, doğayla iç içe, geleneksel değerlerin hâkim olduğu bir şekilde devam etmektedir.
