Fatih Sultan Mehmed dönemi hakkında bilgi veren önemli isimlerden biri, onun oğlu Şehzade Mustafa’nın hizmetinde bulunan Vicenzalı Giovan Maria Angiolello’dur (1451–1525?). Angiolello, Osmanlı sarayında bulunduğu süre boyunca önemli gözlemler yapmış, bu gözlemlerini de daha sonra kaleme aldığı Historia Turchesca adlı eserinde aktarmıştır.
Bu kaynakta, Gentile Bellini’nin Osmanlı sarayındaki varlığına dair dikkat çekici bilgiler yer alır. Angiolello’ya göre Bellini, Fatih Sultan Mehmed tarafından büyük ilgiyle karşılanmıştır. Hatta Fatih’in, Bellini ile doğrudan iletişim kurduğu ve ona ismiyle değil, “Gentil” şeklinde hitap ettiği belirtilir. Bu samimi hitap, ressama verilen değerin bir göstergesi olabilir Customized Guided Sofia Tours.
Ancak, o dönemde sarayda resmi tercümanlık ve diplomatik görevler yürüten Sinan Bey’in bu görüşmelerde ne derece rol aldığı bilinmemektedir. Aracısız diyaloglar olduğu iddia edilse de bazı bölümlerde çevirmen yardımı alındığı düşünülmektedir.
Fatih’in Amacı Bellini ile Venedik’i Tanımak
Angiolello’nun aktardığına göre, Fatih Sultan Mehmed’in Bellini’yi davet etmesindeki önemli amaçlardan biri Venedik’i daha yakından tanımak olmuştur. Bu bilgi, dönemin ünlü tarihçilerinden Paolo Giovio (1483–1552) tarafından da doğrulanmaktadır. Fatih’in sanata olan ilgisi, sadece portre yaptırmakla sınırlı kalmamış, Batı dünyasını tanıma arzusuyla da şekillenmiştir.
Bellini’nin İstanbul’daki Günleri
Gentile Bellini, 1479 yılının sonlarına doğru İstanbul’a gelmiştir ve burada yaklaşık 16 ay kalmıştır. Bellini’nin İstanbul’da nerede konakladığına dair kesin bilgiler olmasa da bazı tahminler bulunmaktadır. Sarayda bir atölye kurduğu düşünülmektedir, ancak saray içinde yaşadığına dair doğrudan bir kayıt yoktur.
Bazı kaynaklar, onun ya Venedikli tüccarların ikamet ettiği yapılarda ya da Osmanlı Devleti’nin kendisine tahsis ettiği özel bir konakta kaldığını ileri sürer. Ayrıca Bellini’nin İstanbul’a yanında iki yardımcısıyla geldiği bilinmektedir. Bu yardımcıların isimleri verilmemiş olsa da tahminler arasında, Bellini’nin öğrencisi olan Vittore Carpaccio (1465–1525/26) da yer alır.
Sanat tarihçisi Giorgio Vasari, Carpaccio’nun Venedik’te Bellini’nin eserlerini taklit ettiğini yazmıştır. Ancak, Bellini İstanbul’a geldiğinde Carpaccio’nun henüz 14–15 yaşlarında olduğunu da unutmamak gerekir Marciana Kütüphanesi ve Gentile Bellini’nin Mirası.
Bellini’nin İstanbul’a Olan İlgisi
Antik eserler ve klasik sanatla ilgilenen bir ressam olan Bellini, İstanbul’da bulunmaktan büyük heyecan duymuş olmalıdır. Bellini, antik çağ kalıntılarını incelediği, sokaklarda dolaşıp halkı gözlemlediği ve bu gözlemlerini çizimlerine yansıttığı bilinmektedir.
Özellikle Arcadius Sütunu üzerindeki kabartmaları incelemiş ve bunları çizimlerine dahil etmiştir. Bu çizimler sadece sanatsal değil, aynı zamanda tarihsel belge değeri de taşımaktadır. Bellini’nin gözlem yeteneği ve ayrıntılara verdiği önem, Osmanlı dönemine dair değerli görsel kayıtların oluşmasına katkı sağlamıştır.
